صنایع دستی با خانم طیبه لبافی

علی‌اکبر لبافی- آذر ۹۹

طیبه لبافی از هنرمندان برگجونی است. او فرزند آقای یعقوب لبافی و خانم طاهره لبافی است.

خوانندگانی که تبارنامه طایفه لبافی روستای برگجهان را دنبال کرده‌اند اطلاع دارند آقای یعقوب لبافی فرزند حاج احمد و نوه سلمان است که نیای او به علی‌مدد و سپس ابراهیم برمی‌گردد. خانم طاهره لبافی نیز فرزند صفوت‌اله و نوه حاج حبیب‌اله است که نیای او نیز به کرمعلی و سپس ابراهیم برمی‌گردد.

به این ترتیب نیای طیبه خانم لبافی از هر دو سوی مادر و پدر به ابراهیم برمی‌گردد. گویا ابراهیم از معدود افرادی بود که در روستا به کار صنعت مشغول بود و کشاورزی و دامداری پیشه‌ی اصلی او نبود. نام فامیل لبافی (یا لووافی) نیز به شغل وی یعنی لباف یا لوواف باز می‌گردد. نوعی کار دوخت و دوز و بافندگی و صنایع دستی که بی‌ارتباط با هنر خانم طیبه لبافی نیست. به نظر می‌رسد خانم لبافی هنر ابراهیم نیای طایفه را به ارث برده است.

طیبه لبافی متولد سال ۱۳۶۸ است. وی مدرک دیپلم خود در رشته ریاضی را در سال ۱۳۸۵ از دبیرستان کوثر گرفت.

خانم لبافی در سال ۱۳۸۷ با آقای رضوی ازدواج کرده است و دارای یک فرزند است. او اکنون خانه‌دار است و در کنار مشغله‌های خانه‌داری و تربیت فرزند به کارهای هنری و صنایع دستی مشغول است.

خانم لبافی میشه درباره انواع تولیدات خودتون و سابقه اونها برامون بگید؟

سال ۸۷ به صورت حرفه‌ای خیاطی رو آموزش دیدم. چند سال هم در این زمینه کار کردم، قبل از این در طی سال‌های تحصیل هم کارهای هنری از جمله طراحی، هویه کاری، چرم دوزی، عروسک سازی و … رو آموزش دیده بودم، اما اصول اولیه بافتن رو از مادرم و در سن خیلی کم یاد گرفتم.

چه شد که به عروسک بافی روی آوردید؟

بافتن رو از حدود دوران دبستان انجام می‌دادم و علاقه داشتم، تا اینکه بعد از مادر شدن ترجیح دادم خیاطی رو موقتا کنار بذارم و کاری رو انجام بدم که با توجه به شرایط انجامش برام راحت‌تر باشه.

آیا شما برای این کار از کسی آموزش گرفته‌اید؟

همان طور که گفنم اصول اولیه و پایه‌ی بافتن رو از مادرم یاد گرفتم، بعد از اون بافت عروسک رو با آزمون و خطا به شیوه‌ی بافت و انجام ریزه‌کاری‌هاش رسیدم، اما الان تا حدودی از فضای مجازی هم ایده می‌گیرم.

در قدیم که اسباب‌بازی فروشی نبود توی برگجون افرادی بودند که برای دختر بچه‌ها عروسک درست می‌کردند. من فکر می‌کنم مادربزرگ شما خانم فاطمه لبافی هم عروسک درست می‌کرد. درسته؟ آیا شما از کار مادر بزرگ اطلاع دارید و آیا از ایشون هم الهام گرفته‌اید.

اینکه مادربزرگم یک بانوی هنرمند بودن رو می‌دونم اما در رابطه با ساخت عروسک توسط ایشون چیزی نمی‌دونم، برام جالبه اگر این کار و هم می‌کردند.

این شیوه عروسک بافی رو قبلا دیگران هم دنبال کرده‌اند. اگر اطلاع دارید تاریخچه‌ای از این نوع کار در جهان و ایران بیان کنید و بفرمایید کار شما چه وجه تمایزی با کارهای مشابه دیگران دارد؟

هنر بافتنی یک هنر بسیار قدیمی هستش اما اینکه دقیق عروسک بافی از چه زمانی انجام شده اطلاعی ندارم. وجه تمایز توی این کار این هست که سعی بشه کارهایی بافته بشه که کمتر تکرار شده و ظرافت و نوع بافت به نمونه‌های ژورنالی نزدیک باشه.

من مطالعه زیادی درباره فرهنگ ایرانیان ندارم ولی گمان می‌کنم ما ایرانیان خیلی برای آثار و صنایع هنری هزینه نمی‌کنیم. البته بخشی از این فرهنگ به فقر نسبی مردم وابسته است و بخشی هم بر می‌گرده به ارزش قایل نبودن ما ایرانیان برای کارهای هنری. به طور مثال ما خیلی راحت برای خوراک و پوشاک و لوازم خانگی هزینه می‌کنیم ولی برای تابلوی نقاشی هزینه نمی‌کنیم. به همین دلایل شاید همیشه قیمت صنایع هنری به نظرمان زیاد است. آیا مشتریان یا مخاطبان شما در جامعه مجازی به شما نمی‌گویند محصولات شما گران هست؟

متاسفانه گاهی این موضوع پیش میاد و افراد قیمت کار هنری رو با یک جنس وارداتی یا بی‌کیفیت مقایسه میکنن. مثلا قیمت یک عروسک بافت رو با یک عروسک سری ساخت پلاستیکی و چینی قیاس میکنن.

اگر ممکن هست درباره مواد اولیه و ابزار کار خود برای خوانندگان توضیح بدهید.

بافت عروسک فقط نیاز به نخ و الیاف و قلاب ویک سری تزیینات داره

برای بهتر درک کردن بهای محصولات خود آیا می‌توانید یکی از محصولات خود را آنالیز قیمت کنید. یعنی بفرمایید هزینه مواد مصرفی آن محصول چقدر بوده و چند ساعت باید وقت بگذارید تا اون کالا تولید بشه و در نهایت قیمت اون برای فروش چقدر هست؟

قیمت کارها علاوه بر مواد مصرفی و زمانی که برای بافت گذاشته میشه به یه سری فاکتورهای دیگه مثل ظرافت بافت، سایز عروسک، و نزدیک بودن بافت به نمونه ژورنالی بستگی داره.

آیا تمام کارهاتون از روی مدل و طرح‌های دیگران هست یا خودتون هم طرح و خلاقیت داشته‌اید؟

با توجه به اینکه بیشتر از محصولاتی استقبال میشه که از روی نمونه‌های خارجی و ژورنالی بافته شده باشه بیشتر کارها از نمونه‌های موجود ایده گرفته شده، اما بافت با هر طرحی امکان پذیر هستش. من هم نمونه طرحهایی از خودم رو اوایل کارم بافته‌ام.

نمونه طرح‌های خودتون رو از کجا و چگونه انتخاب می‌کنید؟ آیا ژورنال یا سایت‌ها و کانال‌های خاصی در این مورد هست؟

اکثر کارها از نمونه‌های ژورنالی در نت بافته شده، که البته سعی کردم کارهایی که کمتر تکرار شده و بیشتر مورد استقبال هستن رو انجام بدم.

چطور به نظرتون رسید که در این خصوص کانال تلگرامی داشته باشید؟ مبنای نام‌گذاری این کانال چی هست و آیا با راه اندازی این کانال تغییر محسوسی در فروش شما ایجاد شده است؟

از خیلی سال قبل عروسک‌هایی که می‌بافتم داخل پیج اینستای خودم قرار می‌دادم که قطعا با توجه به خصوصی بودن پیج برای معرفی کارها راه خوبی نبود، تا اینکه تصمیم گرفتم هم مداوم این کار رو انجام بدم و اینکه پیج و کانال مختص به کارها ایجاد کنم.

نام گذاری هم مبنای خاصی نداره و صرفا علاقه به این اسم بوده. بله با راه‌اندازی این کانال مسلما بازدید از کارهام بیشتر و فروش و سفارش هم افزایش پیدا کرده.

چه روشهای تبلیغی دیگری برای معرفی کارها و عرضه تولیدات خود دارید؟

فعلا فقط به صورت مجازی در کانال تلگرام و پیج اینستاگرام

برای سفارش و خرید کارهاتون چگونه باید عمل کرد؟ چگونه باید سفارش داد و بهای اون رو پرداخت کرد و چگونه کالا رو می‌فرستید؟

کارها یا به صورت آماده فروش هستن که عکسشون داخل پیج هستش. یا اینکه کارهایی که مد نظر افراد هست میتونن عکس کار رو بفرستن و در صورت امکان کار براشون اجرا می‌شه. حتی کارهایی که قبلا بافته شده می‌تونن با انتخاب رنگ و سلیقه خودشون سفارش بدن. سفارش داخل اینستاگرام و تلگرام ثبت می‌شه. پرداخت به صورت آنلاین و ارسال هم با پست یا پیک هستش. نشانی اینستاگرام و کانال تلگرامی Nouzha_gallery هست.

آیا کار سفارشی هم می‌پذیرید؟ مثلا کسی طرحی را ببیند و شما آن را ببافید یا ژورنالی در اختیار خریداران باشد که بتوانند از درون آن طرح خود را انتخاب کرده و سفارش دهند؟

بله همان‌طور که گفتم عکس کار رو می‌تونن ارسال کنند. در صورت امکان کار براشون اجرا می‌شه. بقیه کارهایی هم که قبلا خودم بافتم با توجه به رنگ و سلیقه خودشون قابل اجرا هست.

برای دیدن کارهاتون قبل از خرید روشی وجود دارد؟

فعلا چون فروش فقط آنلاین هست با دیدن عکس کار می‌تونن سفارش بدن.

آیا نمایشگاه‌ها یا فروشگاه‌هایی وجود دارد که کارهای شما رو معرفی و عرضه کنند؟ ما ایرانیان عادت داریم اجناس رو از نزدیک ببینیم. به ویژه اگر اون کار اثر هنری باشه.

فعلا با توجه به شرایط موجود اقدامی برای این کار نکردم. اما در آینده حتما این کار رو انجام می‌دم.

آیا افرادی خواستار یادگیری این کار از شما یا در واقع آموزش شما به آنان بوده‌اند و آیا خودتان درباره آموزش این هنر به دیگران فکر کرده‌اید؟

بله درخواست آموزش زیاد دارم. امیدوارم با بهتر شدن شرایط بتونم در کنار سفارش‌ها آموزش هم داشته باشم.

در پایان ضمن تشکر از قبول مصاحبه، برای شما آرزوی موفقیت بیشتر دارم.